CA 19-9 (karcinomski antigen 19-9) je tumorski marker koji se koristi pre svega za praćenje raka pankreasa, ali može biti povišen i kod drugih malignih i benignih bolesti. Ovaj marker nije specifičan samo za rak pankreasa, pa se ne koristi za postavljanje dijagnoze, već prvenstveno za praćenje toka bolesti i odgovora na terapiju.

Zašto se određuje nivo CA 19-9?

Test CA 19-9 se koristi u sledećim situacijama:
✔ Praćenje toka i terapije raka pankreasa
✔ Otkrivanje recidiva bolesti nakon terapije
✔ Dijagnostička podrška kod sumnje na karcinom žučnih puteva, želuca ili jetre
✔ Praćenje odgovora na terapiju kod pacijenata sa gastrointestinalnim tumorima

Povišeni nivoi CA 19-9 mogu se javiti i kod drugih stanja, uključujući:

Upalne bolesti pankreasa (pankreatitis)
Cirozu jetre Žučne kamence i bolesti žučnih puteva Karcinom želuca, debelog creva, jetre ili žučnih puteva

Kako se izvodi test?

Analiza CA 19-9 se radi iz uzorka venske krvi. Test ne zahteva posebnu pripremu, ali je važno obavestiti lekara o svim postojećim medicinskim stanjima ili terapijama koje mogu uticati na rezultate.

Tumačenje rezultata

Blago povišene vrednosti: Mogu biti posledica benignih oboljenja jetre, pankreasa ili žučnih puteva.

Značajno povišene vrednosti: Mogu ukazivati na karcinim pankreasa ili drugih organa digestivnog trakta, ali konačna dijagnoza se postavlja dodatnim dijagnostičkim metodama (CT, MR, biopsija).

Kada treba uraditi CA 19-9 test?

✔ Ako imate simptome kao što su žutica, bol u stomaku, neobjašnjiv gubitak težine
✔ Ako lekar sumnja na tumore pankreasa ili digestivnog trakta
✔ Ako ste već lečeni od karcinoma pankreasa i potrebno je praćenje bolesti