CA 15-3 (karcinomski antigen 15-3) je tumorski marker koji se primarno koristi za praćenje toka i terapije raka dojke. To je protein koji se oslobađa iz ćelija karcinoma dojke, a njegovi povišeni nivoi mogu ukazivati na prisustvo ili progresiju bolesti. Međutim, CA 15-3 nije specifičan samo za rak dojke – može biti povišen i kod drugih malignih i benignih stanja.

Zašto se određuje nivo CA 15-3?

Test CA 15-3 se koristi u sledećim situacijama:
✔ Praćenje toka i terapije raka dojke – posebno kod metastatskog karcinoma
✔ Otkrivanje recidiva raka dojke nakon završene terapije
✔ Praćenje odgovora na terapiju kod pacijentkinja sa uznapredovalim stadijumima bolesti

Povišeni nivoi CA 15-3 mogu se javiti i kod drugih stanja, uključujući:

Benigne bolesti dojke (fibrocistične promene) Upalne bolesti dojke (mastitis)
Cirozu jetre
Karcinom pluća, jajnika, pankreasa ili jetre

Kako se izvodi test?

Analiza CA 15-3 se radi iz uzorka venske krvi. Test ne zahteva posebnu pripremu, ali je važno obavestiti lekara o svim postojećim medicinskim stanjima ili terapijama koje mogu uticati na rezultate.

Tumačenje rezultata
Blago povišene vrednosti: Mogu biti posledica benignih promena ili upalnih procesa.

Značajno povišene vrednosti: Mogu ukazivati na prisustvo karcinoma dojke, naročito u uznapredovalim stadijumima, ali konačna dijagnoza zahteva dodatnu dijagnostiku (mamografija, ultrazvuk, biopsija).

Kada treba uraditi CA 15-3 test?

✔ Ako ste već lečeni od raka dojke i potrebno je praćenje bolesti
✔ Ako imate sumnjive simptome ili promene na dojkama
✔ Ako lekar sumnja na metastatsku bolest dojke