BNP (B-type natriuretic peptide) je hormon koji se proizvodi u srcu, prvenstveno u komorama, kao odgovor na povećan pritisak i istezanje srčanog mišića. Kada su srčani zalisci preopterećeni ili srce ne funkcioniše efikasno, dolazi do povećanja koncentracije BNP-a u krvi, što ga čini korisnim markerom u dijagnostici i praćenju različitih srčanih oboljenja, posebno srčane insuficijencije.

Uloga i funkcija BNP-a

BNP pomaže u regulaciji volumena krvi i krvnog pritiska. Djeluje kao prirodni diuretik, stimulišući izlučivanje natrijuma i vode putem bubrega, čime smanjuje opterećenje srca. Takođe, pomaže u širenju krvnih sudova, što smanjuje krvni pritisak i smanjuje rad srca.

Dijagnostički značaj

Testiranje BNP-a preporučuje se pacijentima koji imaju simptome srčane insuficijencije, kao što su:

Plitak dah,

Umor,

Otoci u nogama ili stomaku.

Povišen nivo BNP-a ukazuje na srčano opterećenje i može biti pokazatelj akutnog ili hroničnog zatajenja srca. Nizak nivo BNP-a, s druge strane, često isključuje dijagnozu srčane insuficijencije.

Referentne vrednosti BNP-a

Normalni nivo BNP-a varira zavisno od starosti, pola i drugih faktora, ali uglavnom:

Kod zdravih osoba, vrednosti su ispod 100 pg/mL.

Vrednosti između 100 i 400 pg/mL mogu ukazivati na srčano opterećenje, ali zahteva dodatne analize.

Vrednosti iznad 400 pg/mL često ukazuju na srčanu insuficijenciju.

Klinička primena

Merenje BNP-a koristi se u dijagnostici i praćenju:

Akutnog i hroničnog zatajenja srca,

Oštećenja srčanog mišića usled srčanog udara,

Procenjivanja efikasnosti terapije kod pacijenata sa srčanim oboljenjima.

Uz redovno praćenje BNP-a, lekari mogu pratiti napredak bolesti i odgovor na terapiju, omogućavajući prilagođavanje terapije prema potrebama pacijenta.

Zaključak

BNP test je dragocen alat u kardiologiji jer omogućava brzo i efikasno otkrivanje srčanih problema. Redovnim praćenjem ovog parametra, posebno kod rizičnih pacijenata, moguće je značajno unaprediti tretman i kvalitet života pacijenata sa srčanim oboljenjima.